వేమన పద్యాలు

* అంతరంగమందు నపరాధములు చేసి
మంచివానివలెనె మనుజుడుండు
ఇతరు లెఋగకున్న నీశ్వరుడెఋగడా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అంతరాత్మగనక యల్పబుధ్ధులతోడ
మెలగెడు జనులెల్ల మేదినిపయి
యముని నరకమునకు నరుగంగ సాక్ష్యము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అగ్నిచేతబట్టి యా పరమేశుని
నిందచేసి నరులు నీరుకారె?
దక్షు క్రతవులోని తల్లడమెఋగరా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అధికుడైన రాజొకల్పుని జేపట్ట
వానిమాట చెల్లు వసుధలోన
గణకు లొప్పియున్న గవ్వలు చెల్లవా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అనగ ననగ రాగ మతిశయిల్లుచునుండు
తినగ తినగ వేము తీయగనుండు
సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* అనల మించుకైన గనలి మండునుగాని
చనువుగాని యొఱుక మనికి నిడదు
తనువు మఱచువాడె తత్త్వజ్ఞుడగునయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అనువుగాని చోట నధికులమనరాదు
కొంచమయిన నదియు గొదువ గాదు
కొండ యద్దమందు గొంచమై యుండదా
విశ్వదాభి రామ వినుర వేమ

* అన్నిదానముల కంటె నన్నదానమె గొప్ప
కన్నతల్లి కంటె ఘనములేదు
ఎన్నగురునికన్న నెక్కుడు లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అభిజాత్యముననె యాయువున్నంతకు
దిరుగుచుండ్రు భ్రమల దెలియలేక
మురికి భాండమునను ముసరునీగలరీతి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అలమెఱుగు యోధు డల్పుని జేరిన
మార్పుచేత బుధ్ధి మరిగి తిరుగు
మ్రానుమ్రాను తిరుగు మర్కట రీతిని
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అలయజేసి మలచి అడిగండ్లు మడిగండ్లు
తిరిపెమిడెడు కటిక దేబెలెల్ల
ఎలమి మన్నుదినెడు ఎర్రలౌదురు సుమీ
విశ్వధాభిరామ వినుమవేమ

* అల్పజాతివాని కధికారమిచ్చిన
దొడ్డవారినెల్ల దొలగజేయు
చెప్పుతినెడు కుక్క చెఱుకు తీపెరుగునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అల్పబుధ్ధివాని కధికారమిచ్చిన
దొడ్డవారినెల్ల తొలగగొట్టు
చెప్పుతినెడికుక్క చెఱకు తీపెఱుగున?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అల్పుడెపుడు పల్కు నాడంబరముగాను
సజ్జనుండు బల్కు జల్లగాను
కంచుమ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* ఆడుదానిఁ చూడ నర్థంబుఁ జూడఁగా
బ్రహ్మకైనఁ బుట్టు రిమ్మతెగులు
బ్రహ్మయాలి త్రాఁడు బండిరేవునఁ ద్రెంప
విశ్వదాభీరామ వినురవేమ

* ఆత్మ తనలోన గమనించి యనుదినంబు
నిర్గుణాత్మార్చనముజేసి నిత్యమమ్ర
ప్రత్యగాత్మను లోనెంచి ప్రబల్యోగి
సచ్చిదానంద పదమందు సతము వేమ

* ఆత్మ శుద్దిలేని యాచార మదియేల
భాండ సుద్దిలేని పాకమేల
చిత్తశుద్దిలేని శివపూజ లేలరా
విశ్వదాభి రామ వినుర వేమ

* ఆలిమాటలు విని యన్నదమ్ములబాసి
వేరె పోవువాడు వెఱ్ఱివాడు
కుక్కతోకఁబట్టి గోదావరీదునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఆలు రంభయైన నతిశీలవతియైన
జారపురుషుడేల జాడమాను
మాలవాడకుక్క మఱగిన విడుచునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఇంచుకంత బోన మీశ్వరార్పణమన్న
పుణ్యలోకమునకు పోవునతడు
అన్నదానమునకు నధిక దానములేదు
విశ్వధాభిరామ వినురవేమ.

* ఇంటి ఆలువిడిచి ఇల జాఱకాంతల
వెంట తిరుగువాడు వెఱ్ఱివాడు
పంటచేను విడచి పఱిగ యేఱినయట్లు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఇంటిలోని జ్యోతి యెంతయు వెలుగగా
బొరుగువారి యగ్గి కరుగరెపుడు
తాను దైవమాయె, దైవము గొలుచునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఇచ్చకము భువి నవశ్యము
కుచ్చిత మిహిలోక నింద కోవిదునకు నీ
తచ్చననె హాని వచ్చును
మచ్చరమే తన్ను చెఋఅచు మహిలో వేమా

* ఇచ్చువాని వద్ద ఈని వాడుండిన
చచ్చుగాని ఈవి సాగనీడు
కల్పతరువు కింద గచ్చ చెట్టున్నట్లు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఇనుము విరిగెనేని యినుమారు ముమ్మారు
కాచి యతుకనేర్చు గమ్మరీడు
మనసు విరిగినేని మరియంట నేర్చునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఇన్ని జాతులందు నేజాతి ముఖ్యమన్
ఎఱుక గల్గువారె హెచ్చువారు
ఎఱుక లేనివార లేజాతినున్నను
హీనజాతియంచు నెఱుగు వేమ

* ఇహమునందుబుట్టి ఇంగిత మెరుగని
జనుల నెంచి చూడ స్థావరములు
జంగమాదులనుట జగతిని పాపంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఉప్పుగప్పురంబు న్రొక్కపోలికనుండు
చూడచూడ రుచుల జాడవేరు
పురుషులందు పుణ్య పురుషులువేరయ
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* ఉప్పులేనికూర హీనంబు రుచులకు
పప్పులేని తిండి ఫలములేదు
యప్పులేనివాడె యధిక సంపన్నుండు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* ఊగియూగి లాగి యున్నది కనగోరు
సాగలాగి పట్టు సాక్షిగాను
యోగమమర ముక్తి నొందును ప్రాజ్ఞుండు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఎంత చదువు చదివి యెన్ని నేర్చినగాని
హీనుడవగుణంబు మానలేడు
బొగ్గు పాలగడుగ బోవునా మలినంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఎంత సేవచేసి యేపాటు పడినను
రాచమూక నమ్మరాదురన్న
పాముతోడిపొందు పదివేలకైనను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఎడ్డెదెల్పవచ్చు నేడాదికైనను
మౌనిదెల్పవచ్చు మాసముననె
మొప్పెదెల్పరాదు ముప్పదేండ్లకునైన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఎడ్డెవానికి గురుతోర్చి చెప్పినగాని
తెలియబడునె యాత్మ దెలివిలేక
చెడ్డ కొడుకు తండ్రి చెప్పిన వినడయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఎద్దుకన్న దున్న యేలాగు తక్కువ?
వివరమెరిగి చూడు వృత్తియందు
నేర్పులేనివాని నెరయోధుడందురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఎలుగుతోలు తెచ్చి యెన్నాళ్ళు నుదికిన
నలుపు నలుపేకాని తెలుపు కాదు
కొయ్యబొమ్మదెచ్చి కొట్టిన పలుకునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఏది కులము నీకు? నేది స్థలంబురా?
పాదుకొనుము మదిని పక్వమెఱిగి
యాదరించు దాని నవలీల ముట్టరా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* ఒకరి నోరుకొట్టి యొకరు భక్షించిన
వాని నోరు మిత్తి వరుసగొట్టు
చేపపిండు బెద్ద చేపలు చంపును
చేపలన్ని జనుడు చంపు వేమ

* ఔర! యెంతవార లల్లరి మానవుల్
ప్రభువైన గేలిపరతు రెన్న
దా దెగించువాడు దండియౌ భువిలోన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అంతరంగమందు అపచారములుచేసి
మంచివానివలెనె మనుజుడుండ
ఇతరులెరుగకున్న ఈశ్వరుడెరుగడా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* అంటుముట్టునెంచి యదలించి పడవైచి
దూరమందు జేరి దూఱుచుంద్రు
పుట్టి చచ్చు జనులు పూర్ణంబు నెఱుగరు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* అంతరంగ మెఱుగ హరుడౌను గురుడౌను
అంతరంగ మెఱుగ నార్యుడగును
అంతరంగ మెఱిగి నతడెపో శివయోగి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కండ చక్కెరయును గలియ బాల్పోసిన
తరిమి పాము తన్నుదాకుగాదె
కపటమున్నవాని గంపెట్టవలె సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కండ చక్కెఱయును గలియ బాల్పోసిన
తఱిమి పాము తన్నుదాకుగాదె
కపటమున్నవాని గంపట్టవలె సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కనగ సొమ్ము లెన్నొ కనకంబ దొక్కటి
పసుల వన్నె లెన్నొ పాలొకటియె
పుష్పజాతులెన్నొ పూజ యొక్కటె సుమీ.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కన్నులందు మదము కప్పి కానరుగాని
నిరుడు ముందటేడు నిన్న మొన్న
దగ్ధులైనవారు తమకంటె తక్కువా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కన్నెల నవలోకింపగ
జన్నులపై ద్రుష్టి పాౠ సహజం బిలలో
కన్నుల కింపగు ద్రుష్టిని
తన్నెౠగుట ముక్తికిరవు తగునిది వేమా

* కర్మగుణములన్ని కడబెట్టి నడువమి
దత్త్వమెట్లు తన్ను దగులుకొనును?
నూనె లేక దివ్వె నూవుల వెల్గునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కలియుగంబునందు ఘనతకు నైచ్యము
ఘనత నైచ్యమునకు గలుగుచుండు
శ్రధ్ధ భక్తులుడిగి జనులుంద్డ్రు కావున
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కలుష మానసులకు గాంపింప గారాదు
అడుసు లోన భాను డడగినట్లు
తేట నీరు పుణ్య దేహ మట్లుండురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కల్ల గురుడు గట్టు కర్మచయంబులు
మధ్య గురుడు గట్టు మంత్రచయము
ఉత్తముండు గట్టు యోగ సామ్రాజ్యంబు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కల్ల నిజముజేసి కపటభావముజేంది
ప్రల్లదంబులాడు భక్తిలేక
మాయలాడుఖలుడు మహితాత్ముసాటియా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కల్లుకుండకెన్ని ఘనభూషణము లిడ్డ
అందులోని కంపు చిందులిడదె?
తులవ పదవిగొన్న దొలి గుణమేమగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కసరు తినును గాదె పసరంబు లెప్పుడు
చెప్పినట్లు వినుచుజేయు బనులు
వానిసాటియైన మానవుడొప్పడా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కసవును దినువాడు ఘనఫలంబుల రుచి
గానలేడుగాదె వానియట్లు
చిన్నచదువులకును మిన్నజ్ఞానమురాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కసినిగల్గి పాపకర్ముల బీడింతు
రల్ల ప్రభులు యముని యల్లభటులు
వ్రుశ్చికంబుగన్న విడుతురే చంపక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కస్తరి నటు చూడ గాంతి నల్లగ నుండు
పరిమళించు దాని పరిమళంబు
గురువులైన వారి గుణము లీలాగురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కానివానితోడగలసి మెలంగిన
హానివచ్చు నెంతవానికైన
కాకిగూడి హంస కష్టంబు పొందదా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కులము కలుగువారు గోత్రంబు కలవారు
విద్యచేత విఱ్ఱవీగువారు
పసిడికల్గువాని బానిసకొడుకులు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* కులము లేనివాడు కలిమిచే వెలయును
కలిమిలేనివాని కులము దిగును
కులము కన్న నెన్న గలిమి ప్రధానంబు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* కులములో నొకడు గుణహీనుడుండిన
కులముచెడును వాని గుణమువలన
వెలయు జెఱకునందు వెన్ను వెడలినట్లు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కుళ్ళుబోతునొద్ద గూడి మాటాడిన
గొప్ప మృమములను చెప్పరాదు
పేరు తీరుదెల్ప నూరెల్ల ముట్టించు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కూళ కూళ్ళుమేయు గుణమంత చెడనాడి
నెట్టివారు మెచ్చరట్టివాని
కొయ్యదూలమునకు గుదురునా జ్ఞానంబు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కైపుమీరువేళ గడకుజేరగరాదు
అనువుదప్పి మాటలాడరాదు
సమయమెరుగనతడు సరసుండుకాడయా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కొండగుహలనున్న గోవెలందున్న
మెండుగాను బూది మెత్తియున్న
దుష్టబుధ్ధులకును దుర్బుధ్ధి మానునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కొండముచ్చు పెండ్లి కోతిపేరంటాలు
మొండివాని హితుడు బండవాడు
దుండగీడునకును కొండెడు దళవాయి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కొండెగాడు చావ గొంపవాకిటికిని
వచ్చిపోదురింతె వగపులేదు
దూడ వగచునె భువిదోడేలు చచ్చిన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* కోతిబట్టి తెచ్చి క్రొత్తపుట్టముగట్టి
కొండమ్రుచ్చులెల్ల గొలిచినట్లు
నీతిహీనునొద్ద నిర్భాగ్యులుందురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఖరముపాలు తెచ్చి కాచి చక్కెరవేయు
భక్ష్యమగునె యెన్న భ్రష్టుడట్లె
యెంత చెప్పి చివరనెసగిన బొసగునే?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* గంగపారుచుండ గదలని గతితోడ
మురికివాగు పారు మ్రోతతోడ
అధికుడొర్చునట్టు లధముడోర్వగలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* గంగిగోవు పాలు గరిటడైనను చాలు
కడివెడైన నేల ఖరముపాలు
భక్తికలుగు కూడు పట్టెడైననుజాలు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* గాడ్దెమేనుమీద గంధంబు పూసిన
బూదిలోన బడచుబొరలు మరల
మోటువాని సొగసు మోస్తరియ్యది సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* గాడ్దెయేమెఱుంగు గంధపువాసన
కుక్కయేమెఱుంగు గొప్పకొద్ది
అల్పుడేమెఱుంగు హరుని గొల్చు విరక్తి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

* గుఱ్ఱమునకు దగిన గురుతైన రౌతున్న
గుఱ్ఱములు నడచు గురుతుగాను
గుర్తు దుర్జనులకు గుణము లిట్లుండురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* గొడ్డుటావుఁ బితుకఁ గుండఁ గొంపోయిన
బండ్ల నూడఁదన్నుఁ బాల నిడదు
లోభివాని నడుగ లాభంబు లేదయా!
విశ్వదాభిరామ! వినుర వేమ!


* గ్రుడ్డువచ్చి పిల్ల గోరడాలాడిన
విధముగా నెఱుగక వెఱ్ఱిజనులు
జ్ఞానులైనవారి గర్హింతు రూరక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చంపదగినయట్టి శత్రువుతనచేత
చిక్కెనేని కీడు సేయరాదు
పొసగమేలుచేసి పొమ్మనుటయేచాలు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చంద్రునంతవాడె శాపంబు చేతను
కళల హైన్యమంద గలిగె గదర!
పుడమి జనులకెల్ల బుధ్ధు లిట్లుండురా.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చంపగూడ దెట్టి జంతువునైనను
చంపవలయు లోకశత్రుగుణము
తేలుకొండిగొట్ట దేలేమిచేయురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చదివి చదివి కొంత చదువంగ చదువంగ
చదువుచదివి యింకజదువు చదివి
చదువుమర్మములను చదువలేడయ్యెను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చదివి నతని కన్న చాకలియే మేలు
కులము వేల్పు కన్న కుక్క మేలు
సకల సురల కన్న జారభామిని మేలు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చదువులన్ని చదివి చాల వివేకియౌ
కపటికెన్నడైన గలదెముక్తి?
నిర్మలాత్మకునకె నిశ్చలంపు సమాధి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చదువులన్ని చదివి చాలవివేకియై
కలుషచిత్తుడైన ఖలుని గుణము
దాలిగుంటగుక్క తలచిన చందమౌ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చిక్కియున్న వేళ సింహంబునైనను
బక్కకుక్క కరచి బాధచేయు
బలిమి లేనివేళ బంతంబు చెల్లదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చిత్త సుద్ది కలిగి చేసిన పుణ్యంబు
కొంచమయిన నదియు గొదువ గాదు
విత్తనంబు మఱ్ఱి వృక్షంబునకునెంత
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చెప్పులోన ఱాయి చెవిలోన జోరీగ
కంటిలోని నలుసు కాలి ముల్లు
ఇంటిలోని పోరు నింతింత గాదయ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చెఱకు తీపిలేమి జెత్తనాబడునట్లు
పరగ గుణములేని పండితుండు
దూఱపడునుగాదె దోషమటుండగ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* చెఱకు తోటలోన జెత్త కుప్పుండిన
కొంచమైన దాని గుణము చెడదు
ఎఱుక గలుగు చోట నెడ్డె వాడున్నట్లు.
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* ఛర్ధి పుట్టినపుడు సాపడసైపదు
నాతిగన్న యపుడు నీతి తగదు
చేటు మూడినపుడు మాటలు తోచవు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* జంత్ర మంత్ర మహిమ జాతవేదుడెఱుంగు
మంత్రవాది యెఱుగు దంత్ర మహిమ
తంత్రిణీక మహిమ దినువాడెఱుంగును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* జక్కి నెక్కి వీధిజక్కగా వెలువడ
గుక్క విన్నివెంట కూయదొడగు
ఘనున కోర్వలేని కాపురుషులు నిట్లె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* జన్మములను మఱియు జన్నియల ననేక
ముల నొనర్చియున్న ఫలము కాన
రాక యుండు నీతి లేకున్న మాత్రాన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* జాతి నీతి వేఱు జన్మం బదొక్కటి
రయ దిండ్లు వేఱె యౌను గాక
దర్శనములు వేఱు దైవమౌ నొక్కటి
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* ఝషము నీరు వెడల జచ్చుటే సిద్ధము
నీట నుండె నేని నిక్కి పడును
అండ తలగు నెడల నందఱి పని యట్లె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* టక్కరులను గూడి యొక్క సక్కెములాడ
నిక్కమైన ఘనుని నీతిచెడును
ఉల్లితోట బెరుగు మల్లెమొక్కకరణి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* డీకొనంగ దగదు డెంద మెఱుంగక
యడుగ వచ్చి కొంత యనిన వాని
చెప్పునంత నినియు మెప్పుగా బలుకుమీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* డెందమందు దలచు దెప్పరమెప్పుడు
నోర్వలేనిహీను డొరునికట్టె
తనకు మూడుసుమ్మి తప్పదెప్పటికైన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తల్లిదండ్రులందు దయలేని పుత్రుండు
పుట్టనేమి వాడు గిట్టనేమి
పుట్టలోన చెదలు పుట్టవా గిట్టవా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తగదు తగదటంచు తగువారు చెప్పిన
వినడు మొఱకు చెడును గొనకు నిజము,
మునులు చెప్పు ధర్మముల మీర్నింతెకా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తగవు తీర్చువేళ ధర్మంబు దప్పిన
మానవుండు ముక్తి మానియుండు
ధర్మమునె పలికిన దైవంబు తోడగు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తగిన కులజుడైన తన యెత్తు ధనమైన
పరపురుషుని నేల పట్ట వచ్చు?
పరమ సాధ్వి చూడ నొరుల నంటదు సుమా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

* తన కులగోత్రము లాకృతి
తన సంపద కలిమి బలిమి తనకేలనయా?
తన వెంట రావు నిజమిది
తన సత్యమె తోడవచ్చు దనతో వేమా

* తనకుగలుగు పెక్కు తప్పులటుండగా
పరులనేరుచుండు నరుడు తెలియ
డొడలెఋంగ డనుచు నొత్తి చెప్పంగవచ్చు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తనర న్రుపతితోడ దగ దుర్జనునితోడ
అగ్నితోడ బరుని యాలితోడ
హాస్యమాడుటెల్ల నగును ప్రాణాంతము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తన్నుజూచి యొరులు తగమెచ్చవలెనని
సొమ్ములెఱవుదెచ్చి నెమ్మిమీఱా
నొరులకొరకుతానె యుబ్బుచునుండును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తల్లి యున్నయపుడె తనదు గారాబము
లామె పోవ దన్ను నరయ రెవరు
మంచికాలమపుడె మర్యాద నార్జింపు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తుమ్మచెట్టు ముండ్లు తోడనేపుట్టును
విత్తులోననుండి వెడలునట్లు
మూర్ఖునకును బుధ్ధి ముందుగాబుట్టును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* తేలుకుండును తెలియగొండి విషంబు
ఫణికినుండు విషము పండ్లయందు
తెలివిలేని వాండ్ర దేహమెల్ల విషంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* దాసరయ్య తప్పు దండంబుతో సరి
మోసమేది తన్ను ముంచుకున్న?
నీచుడై చెడునటు నీచుల నమ్మిన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* దుండగీడు కొడుకు కొండీడు చెలికాడు
బండరాజునకును బడుగుమంత్రి
కొండముచ్చునకును కోతియె సరియగు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* దుష్టజనులు మీరి తుంటరిపనులను
శిష్టకార్యములుగ జేయుచుంద్రు
కూడదనెడువారి గూడ నిందింతురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* దూరద్రుష్టిగనరు తూగిదనుకను
బారుపట్టెరుగౌ పడినదనుక
దండసాధ్యులరయ ధర్మసాధ్యులుకారు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* నీళ్ళలోన మొసలి నిగిడి ఏనుగుబట్టు
బయల కుక్కచేత భంగపడును
స్థానబలిమికాని తనబలిమికాదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* నరకులమున దా బుట్టియు
నరకులమున దాను పెరిగి నరుడయ్యును దా
నరకులమును ఛీ ఛీ యని
హరకులమున దిరుగునేని హరుడౌ వేమా

* నిజము లాడు వాని నిందించు జగమెల్ల
నిజము బల్కరాదు నీచుల కడ
నిజ మహాత్ము గూడ నిజమాడ వలయురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* నీటిలోని వ్రాత నిలువకయున్నట్లు
పాటిజగతిలేదు పరములేదు
మాటిమాటికెల్ల మాఱును మూర్ఖుండు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* నీతి జ్యోతిలేక నిర్మలంబగు నేది
ఎట్లు కలగు బర మదెంతయైన
ధనము గలిగియున్న దైవంబు గలుగదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* నీళ్ళ బోసి కడిగి నిత్యంబు శోధించి
కూడుబెట్టి మీద కోకగట్టి
యేమి పాట్లబడుదురీ దేహమున కిల
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* నేరనన్నవాడు నెఱజాణ మహిలోన
నేర్తునన్నవాడు వార్తకాడు
ఊరకున్నవాడె యుత్తమోత్తముడయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* నేరని జనులకును నేరముల్ నేర్పుచు
చక్కచేయరిల నసాధులెపుడు
ఒప్పు దుర్జనములు తప్పగనెంతురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* నొసలు బత్తుడయ్యె నోరు తోడేలయ్యె
మనసు భూతమువలె మలయగాను
శివుని గాంతు ననుచు సిగ్గేలగాదురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పంకజాక్షి గన్న బంగరు బొడగన్న
దిమ్మపట్టియుండు తెలివియొప్పు
మనుజులకును తత్త్వ మహిమెట్లు కల్గురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పచ్చదనము చూచి ఇచ్చను కాముకుల్
చిచ్చులో బడుదురు క్షితితలమున
ఇచ్చ కలుగజేయు హెచ్చుగా మోహంబు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పడతి మోసె నొకడు పడతి మేసె నొకండు
పడతి సురము జేర్చి బ్రతికె నొకడు
పడతి కొఱకె పెక్కు పాట్లను బడిరయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పడుచు నూఱకేల బాఱచూచెదరొక్కొ
ఎంత వారలైన భ్రాంతి చెంది
లోన మీఱు కాము లొంగజేయగలేక
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పతక మందు నొప్పు పలు రత్నముల పెంపు
బంగరమందు కూర్ప బరువు గనును
గాని ఇతరలోహమైన హీనము గాదె!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పతి, సుతులిద్దరు పవ్వళింతురు
సతి యొద్దనే స్తనయుగళంబు
సుతు ముట్టిన పాలుబ్బును
పతి ముట్టిన నల్లతావి పదునగు వేమ

* పదుగురాడు మాట పాటియై ధరజెల్లు
నొక్కడాడు మాట యొక్క దెందు
ఊఱకుండు వాని కూరెల్లు నోపదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పనసతొనల కన్న పంచదారలకన్న
జుంటితేనె కన్న జున్ను కన్న
చెఱకు రసము కన్న చెలిమాట తీపిరా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పరులు చదువజూచి నిరసనబుధ్ధితో
వట్టిమాటలాడు వదరుబోతు
అట్టి ఖలుని జాడలరయుట దోసము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పాముకన్న లేదు పాపిష్టి యగు జీవి
యట్టి పాము చెప్పినట్టు వినును
ఇలను మూర్ఖుజెప్ప నెవ్వరి తరమయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పాలు పంచదార పాపరపండ్లలో
చాలబోసి వండ జవికిరావు
కుటిలమానవులకు గుణమేల కల్గురా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* పొట్లకాయ రాయి పొదుగ ద్రాటను గట్ట
లీలతోడ వంక లేక పెరుగు
కుక్కతోకగట్ట గుదురునా చక్కగా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* బిడియ మింతలేక పెద్దను నేనంచు
బొంకములను బల్కు సంకఠునకు
ఎచ్చు కలుగదిచట జచ్చిన రాదట
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* భాగ్యహీనులకును వరుసవేది దొరుక
నదియు నిల్వదపుడు వదులుగాక
వానతోడ వచ్చువడగండ్లు నిలుచునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మంచివారు లేరు మహిమీద వెదకిన
కష్టులెందఱైన గలరు భువిని
పసిడి లేదుగాని పదడెంత లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మాటలాడవచ్చు మనసు దెల్పగలేడు
తెలుప వచ్చు దన్ను తెలియలేడు
సురియబట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మాటలాడవచ్చు మనసు నిల్పగలేడు
తెలుపవచ్చు దన్ను తెలియలేడు
సురియ బట్టవచ్చు శూరుడు కాలేడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మాటలాడు టొకటి మనసులో నొక్కటి
ఒడలిగుణ మదొకటి నడత యొకటి
ఎట్లుకలుగు ముక్తి యిట్టులుండగ తాను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మాల మాల కాడు మహి మీద నేప్రొద్దు
మాట తిరుగు వాడె మాల గాక
వాని మాల యన్న వాడె పో పెనుమాల
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* మాల మాల కాడు మహి మీద నేప్రొద్దు
మాట తిరుగు వాడె మాల గాక
వాని మాల యున్న వాడె పో పెనుమాల
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మిరపగింజచూడ మీద నల్లగనుండు
గొరికిచూడు లోన జురుకు మనును
సజ్జనులగువారి సారమిట్లుండురా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* ముష్టి వేపచెట్టు మొదలుగా బ్రజలకు
పరగ మూలికలకు బనికివచ్చు
నిర్దయుండు ఖలుడు నీచుడెందులకగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మేడిపండుచూడ మేలిమై నుండు
పొట్టవిప్పిచూడ పురుగులుండు
పిరికివాని మదిని బింకమీలాగురా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* మొగము జూచినపుడె మోహంబు ఘనమౌను
ధనము జూచినపుడె తగులు మనసు
కూలి నష్టమైన గొరునే కొఱగామి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* మ్రాను దిద్దవచ్చు మఱి వంకలేకుండ
దిద్దవచ్చు రాయి తిన్నగాను
మనసు దిద్దరాదు మహిమీద నెవరికి
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* రాజసంబు చెంది రమణుల పొందాస
పడెడువాడు గురుని ప్రాపెౠగునె
విటుల మరుగు యువతి విభుభక్తి యెఱుగునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* రూపులేని వనిత రూఢి పతివ్రత
నీటు లేనివాడు పోటు బంటు
తెలుపవచ్చు నెట్లు దేవరభంటుం
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* రేగుపుచ్చకాయ రేయెల్ల దన్నిన
మురగ దంతకంత పెరుగుగాని
ఒరులు ఛీయన్నను నోగు సిగ్గెరుగునా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వంపుకఱ్ఱగాచి వంపు తీర్చగవచ్చు
కొండలన్ని పిండిగొట్టవచ్చు
కఠినచిత్తు మనసు కరగింపరాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వలపు గలిగెనేని వనజాక్షి యధరంబు
పంచదారకుప్ప పాలకోవ
చూత ఫలరసంబు జున్నుసమానము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వలపు తీరెనేని వనజాక్షి యధరంబు
ములక పంటి గిజరు ముష్టిరసము
చింత పోంత యగును జీడి సమానమౌ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వాక్కు శుధ్ధిలేని వైనదండాలు
ప్రేమ కలిగినట్టు పెట్టనేల?
నొసట బత్తిజూపు నోరు తోడేలయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వాదమాడడెపుడు వరుస నెవ్వరితోడ
జేరరాడు తాను చేటుదేడు
జ్ఞాని యగుచు బుధుడుఘనత బొందగజూచు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వారకాంతలెల్ల వలపించి వత్తురు
బుధ్ధులెల్ల తొలగబుచ్చు కొఱకు
మాట రూఢిగాగ మగలెల్ల వత్తురు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* విద్యలేనివాడు విద్యధికుల చెంత
నుండినంత పండితుండుకాడు
కొలని హంసలకడ గొక్కెర యున్నట్టు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* వెఱ్ఱివాని మిగుల విసిగింపగా రాదు
వెఱ్ఱివాని మాట వినగ రాదు
వెఱ్ఱి కుక్క బట్టి వేటాడగా రాదు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వేము బాలుపోసి వేయేండ్లు పెంచిన
జేదు విడిచి తీపి జెందబోదు
ఓగు గుణము విడిచి యుచితజ్ఞుడగు నెట్లు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* వేరు పురుగుచేరి వృక్షంబు జెరుచు
చీడపురుగుచేరి చెట్టుజెరుచు
కుత్సితుండు చేరి గుణవంతు జెఱచురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ

* శూద్ర యువతి కొడుకు శుధ్ధాంతరంగుడై
వేద వేద్యమైన పాదు దెలిసి
బ్రహ్మపదవి గన్న బ్రాహ్మణుడే గదా!
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* శూద్రతనము పోయె శూద్రుడుగానని
ద్విజుడనుకొనుటెల్ల దెలివిలేమి
ఇత్తడెసగు పసిడి కీడనవచ్చునా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* శూద్రులనుచు భువిని శూద్రుల భోనాడు
మాలకన్నదుడుకు మహిని లేడు
నరకమునకు నేగు నష్టమైన వెనుక
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ

* సారవిద్యలందు సరణి దెలియలేక
దూరమందు జేరు దుర్జనుండు
పరముదెలియ నతడు భావజ్ఞుడెట్లగు?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ